BIBLIOTHECA

HISPANA VETUS,

SIVE
HISPANI SCRIPTORES QUI AB OCTAVIANI AUGUSTI ÆVO
ad annum Christi MD. floruerunt.

AUCTORE
D. NICOLAO ANTONIO HISPALENSI I. C.
Ordinis S. Iacobi equite, patriæ Ecclesiæ canonico, regiorum negotiorum in Urbe & Romana curia Procuratore generali, Consiliario regio.

CURANTE
FRANCISCO PEREZIO BAYERIO,
Valentino, Sereniss. Hisp. Infantum Caroli III. Regis filiorum Institutore primario, Regiæ Bibliothecæ Palatino-Matritensis Præfecto,

QUI
Et prologum, & Auctoris vitæ epitomen, & notulas adiecit.

TOMUS PRIMUS
COMPLECTENS MILLIARIUM SÆCULUM
M A T R I T I
APUD VIDUAM ET HEREDES D. IOACHIMI IBARRÆ REGII QUONDAM TYPOGRAPHI.
M D C C L X X X V I I I.

---

---

PROLOGUS.

I. Bibliothecæ Hispanæ Veteris edendæ occasio.
II. Operis dignitas et præstantia, item raritas.
III. Affectum vixque exasciatum ab Auctore relictum;
IV. bona tamen fide in publicum emissum fuisse.
V. Confutantur obtrectatores.
VI. Quid in hac editione præstitum sit.
VII. Præmonenda alia.

ASU magis quam consilio factum, Lector optime, quod cum immortali CL. NICOLAI ANTONII Scriptorum Hispaniæ Bibliotheca quam NOVAM vocant, et VETUS eiusdem Auctoris uną prodeat. Cum enim quo tempore benignč indulgente Clementissimo Hispaniarum Rege CAROLO III. ad Regiæ Palatino-Matritensis Bibliothecæ præfecturam evocatus fui, comperissem eiusdem Bibliothecæ iussu atque impensis NOVÆ editionem adornari, diuque iam sudare sub prelo: non satis consilium probare poteram; neque è Regiæ Bibliothecæ decore futurum arbitrabar, si eius ductu et auspiciis germana unius parentis proles denuo apud nos, ut Romæ olim, seorsłm ac præposterč in publicum exiret. Sed neque viam invenire erat qua serpenti latč in dies malo subveniretur, et interea typographicæ operæ urgebantur. Quæ cum sæpius animo reputarem, illud identidem succurrebat, inque eo temporis articulo unum superesse videbatur, si intermisso tantisper quem olim continuandum ac perficiendum ad me receperam de Phoenicum et Græcorum in Hispania numis labore, dum scilicet Bibliothecæ VETERIS editio appararetur ac prelo maturesceret, unicč in hoc studium incumberem, eique me penitus totum devoverem. Atque id quidem ut continuņ exsequerer non pauci ex amicorum numero suadebant et quotidiano convicio flagitabant; quamvis alii conceptam de veterum numorum opere propediem edendo spem atque opinionem ex animis abiicere prorsus nollent. Interea tamen cum apud priores illos suscepta numorum occasione per Hispaniam et Lusitaniam itinera atque obstrictam de iisdem evulgandis fidem causarer: privatam eam denique et ą libero, id est vacuo ab officiis homine, profectam, quęque proinde iniuncti mihi postea ą Rege muneris publici rationibus posthabenda omnino esset, dictitabant: quo tandem factum ut novum hunc, neque sane exiguum, sed minimč poenitendum BIBLIOTHECĘ HISPANIĘ VETERIS QUAM CITIUS IN LUCEM EDENDI laborem ultrņ mihi imposuerim; maluerimque prudentiam in hac re meam desiderari, quam si id non pręstitissem neglecti plančque deserti officii reprehensionem incurrere. Atque hęc quidem ut qualemqualem cessationi meę ab incoepto pridem opere excusationem obtendam in prologi limine pręmonenda duxi; simul ut quicquid ą me in huius editionis negotio pręstitum fuerit, totum id tumultuarii ac fere extemporalis laboris opus ęstimes, immortaliaque ut ne speres.

II.DE Bibliothecę autem Hispanię Veteris dignitate ac pręstantia, si quę mihi alienis olim studiis intento singulatim occurrebant universa colligerem atque huc adducerem, actum profecto egisse, atque in re minime dubia testibus non necessariis uti iuremerito dicerer. Sed ne tamen omnino id gratis affirmare videar, Quetifus, Echardus, Fabricius, Mansius, Wolffius, Bandinus, Hagiographi Antuerpienses, et quis non č recentioribus Bibliographis? uni eidem inter reliquarum Europę gentium Bibliothecas principatum facilč deferunt; atque ubi de nostratium scriptis apud eos agitur, aut de vita, ętate, genere, dignitatis gradu, rebusque illorum gestis dubium occurrit, unus omnium Nicolaus Antonius ac pręsto est, qui nodum verbo expediat, rimasque et hiatus scripturę atque orationis expleat. Immo absque eo esset, plurimorum qui Hispaniam atque horum occasione qui Europam universam scriptis nobilitarunt memoria periisset funditus, ac ne nomina quidem eorum cognita haberemus. De raritate verņ, ut paucis dicam, si rara sunt pręclara omnia, ut alicubi Tullius ⁽¹⁾, quodnam inter Hispanorum quę nostra ac parentum ętas protulit scripta Veteris Hispanę Bibliothecę opere rarius, quodnam paratu, atque etiam inventu difficilius? ⁽²⁾

(1) De amicitia 21.

(2) Cl. Emmanuel Riscus Augustinianus Hispanię Sacrę Henrici Florezii Continuator retulit mihi Matriti non ita pridem, Veterem Hispanam Nicolai Antonii Bibliothecam, quę duobus iisque exilibus constat voluminibus, viginti et octo numis aureis (Doblones), qui LXXXIV. uncias, seu solidas septem Romanas argenti libras conficiunt coemtam ab eo fuisse.